ข้อกำหนดตามกฎหมายเกี่ยวกับการอบรมและการใช้งานปั้นจั่นในประเทศไทย

ปั้นจั่น (Crane) เป็นเครื่องจักรที่มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น ก่อสร้าง การผลิต และโลจิสติกส์ เนื่องจากสามารถยกและเคลื่อนย้ายวัสดุที่มีน้ำหนักมากได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม การใช้งานปั้นจั่นมีความเสี่ยงสูงต่อความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงานและบุคคลรอบข้าง ดังนั้น ประเทศไทยจึงได้กำหนดกฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้องกับการอบรมและการใช้งานปั้นจั่น เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงาน

1. กฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง

การใช้งานปั้นจั่นในประเทศไทยอยู่ภายใต้กฎหมายและข้อบังคับหลายฉบับ ได้แก่

• กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 2564

• ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักสูตรการฝึกอบรมผู้บังคับปั้นจั่น ผู้ให้สัญญาณแก่ผู้บังคับปั้นจั่น ผู้ยึดเกาะวัสดุ หรือผู้ควบคุมการใช้ปั้นจั่น และการฝึกอบรมทบทวนการทำงานเกี่ยวกับปั้นจั่น พ.ศ. 2567

2. ประเภทของปั้นจั่น

กฎหมายได้แบ่งประเภทของปั้นจั่นออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่

• ปั้นจั่นชนิดอยู่กับที่ (Fixed Crane):

  • ปั้นจั่นเหนือศีรษะ (Overhead Crane)

  • ปั้นจั่นขาสูง (Gantry Crane)

  • ปั้นจั่นหอสูง (Tower Crane)

• ปั้นจั่นชนิดเคลื่อนที่ (Mobile Crane):

  • รถปั้นจั่น (Truck Crane)

  • เรือปั้นจั่น (Floating Crane)

3. การอบรมผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวกับปั้นจั่น

กฎหมายกำหนดให้นายจ้างต้องจัดให้ลูกจ้างที่ปฏิบัติงานเกี่ยวกับปั้นจั่นเข้ารับการอบรมก่อนเริ่มปฏิบัติงาน และต้องมีการอบรมทบทวนทุก 2 ปี หรือเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ เช่น การนำปั้นจั่นชนิดใหม่มาใช้งาน หรือเมื่อเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงที่เกี่ยวข้องกับปั้นจั่น

4. หลักสูตรการอบรม

หลักสูตรการอบรมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

• หลักสูตรเต็ม (Initial Training):

  • ผู้บังคับปั้นจั่น: ระยะเวลาอบรมไม่น้อยกว่า 18 ชั่วโมง

  • ผู้ให้สัญญาณแก่ผู้บังคับปั้นจั่น: ระยะเวลาอบรมไม่น้อยกว่า 12 ชั่วโมง

  • ผู้ยึดเกาะวัสดุ: ระยะเวลาอบรมไม่น้อยกว่า 12 ชั่วโมง

  • ผู้ควบคุมการใช้ปั้นจั่น: ระยะเวลาอบรมไม่น้อยกว่า 12 ชั่วโมง

• หลักสูตรทบทวน (Refresher Training):

  • ระยะเวลาอบรมไม่น้อยกว่า 3 ชั่วโมง

5. การทดสอบและการรับรอง

ผู้เข้ารับการอบรมต้องผ่านการทดสอบทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ โดยต้องได้คะแนนไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ในแต่ละภาค หากผ่านการทดสอบจะได้รับใบรับรองจากผู้จัดอบรม ซึ่งสามารถใช้เป็นหลักฐานในการปฏิบัติงานได้

6. การตรวจสอบและบำรุงรักษาปั้นจั่น

นายจ้างต้องจัดให้มีการตรวจสอบและบำรุงรักษาปั้นจั่นอย่างสม่ำเสมอ โดยต้องมีการตรวจสอบอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง และต้องมีการทดสอบหลังจากการติดตั้งใหม่ หรือเมื่อมีการหยุดใช้งานปั้นจั่นเป็นระยะเวลานาน

7. บทลงโทษ

หากนายจ้างไม่ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง อาจถูกลงโทษตามที่กฎหมายกำหนด ซึ่งอาจรวมถึงการปรับเงินหรือการดำเนินคดีทางอาญา

สรุป

การอบรมและการใช้งานปั้นจั่นในประเทศไทยอยู่ภายใต้กฎหมายและข้อบังคับที่เข้มงวด เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงาน นายจ้างและลูกจ้างควรปฏิบัติตามข้อกำหนดเหล่านี้อย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันอุบัติเหตุและรักษาความปลอดภัยในสถานที่ทำงาน

แหล่งอ้างอิง

• กฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 2564

• ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักสูตรการฝึกอบรมผู้บังคับปั้นจั่น ผู้ให้สัญญาณแก่ผู้บังคับปั้นจั่น ผู้ยึดเกาะวัสดุ หรือผู้ควบคุมการใช้ปั้นจั่น และการฝึกอบรมทบทวนการทำงานเกี่ยวกับปั้นจั่น พ.ศ. 2567

• เว็บไซต์กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน: https://www.labour.go.th

• เว็บไซต์สมาคมส่งเสริมความปลอดภัยและอนามัยในการทำงาน (SHAWPAT): https://www.shawpat.or.th